Καλώς Ορίσατε στην Ελληνική Κοινότητα Ανάλυσης της Συμπεριφοράς!

Η Ελληνική Κοινότητα Ανάλυσης Συμπεριφοράς δημιουργήθηκε για την ανάπτυξη και τη διάδοση της φιλοσοφίας του συμπεριφορισμού και της βασικής και εφαρμοσμένης του επιστήμης στην ελληνική γλώσσα ανά τον κόσμο. Η σύλληψη της ιδέας προέκυψε κατά τη διάρκεια του 5ου συνεδρίου του European Association for Behaviour Analysis στο Πανεπιστήμιου Κρήτης στο Ρέθυμνο σε συνεργασία με το Tμήμα Ψυχολογίας του Παντείου το 2010. Αρχικά ένας «εικονικός» οργανισμός, η Ελληνική Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς οργάνωσε το 1ο διετές εθνικό συνέδριο το 2013 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια, στο συνέδριο του 2015, επίσης στο Πάντειο, συμμετείχαν περισσότεροι από 400 σύνεδροι, ενδιαφερόμενοι για το συμπεριφορισμό. Η Κοινότητα επίσης συνεργάστηκε με το European Association for Behaviour Analysis στη διοργάνωση του 1ου της Θερινού Σχολείου (Summer School) για την Ανάλυση Συμπεριφοράς το 2015 στο Ρέθυμνο. Έτσι, η Ελληνική Κοινότητα Ανάλυσης Συμπεριφοράς προέκυψε στο πλαίσιο της προσπάθειας διάδοσης της φιλοσοφίας του συμπεριφορισμού και τις σχετικές του επιστήμες, της πειραματικής και εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς, ώστε να εξασφαλίσουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους στο πνεύμα του διαφωτισμού.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Η Ανάλυση της Συμπεριφοράς είναι η επιστήμη η οποία βασίζεται στη φιλοσοφία της επιστήμης που ονομάζεται θεμελιώδης συμπεριφορισμός και παρέχει την πραγματικά πλέον ωφέλιμη βάση για την πειραματική ανάλυση και την επιστημονική ερμηνεία ολόκληρου του φάσματος των ψυχολογικών φαινομένων, από την αντίληψη στη γνώση, έως και την ίδια τη δημιουργική επιστημονική σκέψη. Η φιλοσοφία της επιστήμης του θεμελιώδους συμπεριφορισμού προσφέρει μια σταδιακά πιο σφαιρική και πρακτικά ισχυρή κατανόηση του εαυτού μας και των άλλων, δηλαδή του πως οι απόψεις, οι ερμηνείες και οι τρόποι με τους οποίους λύνουμε προβλήματα διαμορφώνονται συνεχώς μέσα από την αλληλεπίδρασή μας με άλλους ανθρώπους καθώς και με άλλα γεγονότα του φυσικού κόσμου. Η σύγχρονη συμπεριφοριστική προσέγγιση αντιτίθεται στην αρχαϊκή άποψη ότι η συμπεριφορά του ατόμου μπορεί να εκδηλώνεται αυτόνομα, χωρίς δηλαδή την επίδραση των φυσικών γεγονότων της ζωής του, ενώ παράλληλα διακρίνει όλο και πιο ωφέλιμα τις πραγματικές αιτίες των επιθυμητών-και μη- χαρακτηριστικών του. Αντίθετα, υποστηρίζει την άποψη ότι το άτομο είναι μοναδικός και δυναμικός οργανισμός που παράγει και τερματίζει φυσικά γεγονότα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, και ο οποίος διαμορφώνεται συνεχώς από τις συνέπειες αυτών των δράσεων. Ο θεμελιωτής του σύγχρονου συμπεριφορισμού είναι o Burrhus Frederic Skinner.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ B.F. SKINNER
Διακεκριμένος ερευνητής, συγγραφέας και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard, ο B.F.Skinner (1904-1990) είναι ο θεμελιωτής της σύγχρονης φιλοσοφίας του συμπεριφορισμού και της θετικής επιστήμης της συμπεριφοράς που προέκυψε απ’ αυτή, μια επιστήμη που αναπτύσσεται σήμερα σε πειραματικά εργαστήρια παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας.
Αρχικά, ο Skinner επιδίωξε σταδιοδρομία στη λογοτεχνία, αλλά τα αποτελέσματα δεν τον ικανοποιούσαν. Οι λογοτεχνικές του ανησυχίες σε συνδυασμό με την άρτια εκπαίδευσή του στη θετική επιστήμη, τον οδήγησαν στην πειραματική ανάλυση της φυσικής προέλευσης της συμπεριφοράς, με σκοπό την πρακτικά ωφέλιμη ερμηνεία της καλλιτεχνικής και επιστημονικής δημιουργίας. Από τις πρωτότυπες πειραματικές έρευνές του διαπιστώθηκε  ότι τα φαινόμενα που χαρακτηρίζονται ως αντίληψη, προσοχή, γνώση και λύση προβλημάτων, δεν προκαλούνται αντανακλαστικά από ερεθίσματα, αλλά διαμορφώνονται από τις επιδράσεις των ενεργειών του κάθε ατόμου, στη μακροπρόθεσμη αλληλεπίδρασή του με το φυσικό περιβάλλον. Η εφαρμογή των αρχών καθορισμού της συμπεριφοράς, που αρχικά προέκυψαν από το πολυβραβευμένο θεωρητικό και πειραματικό έργο του B.F.Skinner, έχουν βελτιώσει πρακτικές στην εκπαίδευση, την ψυχοθεραπεία, τη λογοθεραπεία και την αποκατάσταση αναπηριών καθώς και στη διοίκηση επιχειρήσεων και την πολιτική, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής αμέτρητων ανθρώπων.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η Ελληνική Κοινότητα Ανάλυσης Συμπεριφοράς έχει τις ρίζες τις στη θεμελίωση μαθημάτων στη φιλοσοφία του συμπεριφορισμού και στη βασική και εφαρμοσμένη επιστήμη της στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο. Εμπνευσμένος από τα δρώμενα του Fred Keller, συμφοιτητή του B.F.Skinner και θρυλικού δασκάλου, ο οποίος θεμελίωσε τη συμπεριφοριστική προσέγγιση στα πανεπιστήμια της Βραζιλίας, ο Ρόμπερτ Μέλλον αναζητούσε μια ευκαιρία να πράξει κάτι αντίστοιχο, μια ευκαιρία που βρήκε στην Ελλάδα. Ενθουσιασμένοι από την προοπτική μιας θετικής επιστήμης της συμπεριφοράς, οι φοιτητές του Ρόμπερτ Μέλλον, με την υποστήριξη των συναδέλφων του καθηγητών, άσκησαν πίεση στο ελληνικό κράτος να θεσμοθετηθεί και καθιερωθεί στον πανεπιστημιακό χώρο, καταλήγοντας στην τιμητική χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας. Η δυνατότητα να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο κύκλο προπτυχιακών σπουδών, με τρία βασικά μαθήματα, ένα εργαστηριακό μάθημα, δυο εξάμηνα πτυχιακής έρευνας καθώς και πρακτική άσκηση στην εφαρμοσμένη επιστήμη, τον οδήγησε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου ιδρύθηκε το Εργαστήριο Πειραματικής και Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφοράς.

Ενώ το εργαστήριο πρόσφερε και προσφέρει ένα ευχάριστο και γόνιμο πλαίσιο ανάπτυξης, γνώσης, ικανοτήτων και πρωτότυπης προσφοράς στην κατανόηση της φύσης και της προέλευσης της συμπεριφοράς, οι απόφοιτοι του εργαστηρίου είχαν την ανάγκη για μια συνέχεια αυτής της επιστημονικής κοινότητας. Πέραν τούτου, με το πέρασμα των χρόνων όλοι και περισσότεροι Έλληνες γύρισαν στην πατρίδα με σπουδές σε διακεκριμένα προγράμματα σπουδών στην ανάλυση συμπεριφοράς σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής—πάλι όμως, μη βρίσκοντας μια επιστημονική κοινότητα ανθρώπων με παρόμοιες σπουδές και απόψεις για εκπαιδευτικά και ψυχολογικά φαινόμενα. Με άλλα λόγια, χρειαζόμασταν αυτό που ονόμαζε ο B.F. Skinner μια «λεκτική κοινότητα» ανθρώπων με δυο ιστορίες διαφορετικής ενίσχυσης: μια στη φιλοσοφία και θετική επιστήμη της συμπεριφοράς και μια στην ελληνική γλώσσα.

Η αφορμή για τη δημιουργία της Ελληνικής Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς προέκυψε με τη συνδιοργάνωση του5ου συνεδρίου της European Association for Bahaviour Analysis από τα Τμήματα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Παντείου Πανεπιστημίου, στο Ρέθυμνο το 2010. Με τη γνωριμία φοιτητών και απόφοιτων αυτών των δυο πανεπιστημίων και με άλλους Έλληνες αναλυτές της συμπεριφοράς που είχαν σπουδάσει στην αλλοδαπή, φάνηκε ότι υπήρχαν τα συστατικά για μια συστηματική αλληλεπίδραση, ευχάριστη και ωφέλιμη.
Αρχικά, η οργανωτική- ιδρυτική συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε την 21η Ιουλίου του 2012 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το οποίο από τότε μέχρι σήμερα φιλοξενεί το site της ΕΚΑΣ. Στη συνέχεια, ένας «εικονικός» οργανισμός, η Ελληνική Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς, οργάνωσε το 1ο διετές εθνικό συνέδριο το 2013, επίσης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο , με κεντρικές ομιλίες από την Κατερίνα Δούναβη (Queen’s University Belfast) και τον Χρήστο Νικόπουλο (Brunnel University, London). Ακολούθησε η συνεργασία με το European Association for Behaviour Analysis, στη συνδιοργάνωση του 1ου της Θερινού Σχολείου (Summer School) για την Ανάλυση Συμπεριφοράς το 2015, στο Ρέθυμνο, υπό την αιγίδα των Τμημάτων Ψυχολογίας του Παντείου και του Πανεπιστήμιου Κρήτης. Το δεύτερο συνέδριο της ΕΚΑΣ έλαβε χώρα το 2015, με κεντρική ομιλία και συζήτηση για το μέλλον της επαγγελματικής πιστοποίησης στην ανάλυση συμπεριφοράς στην Ελλάδα από τον Neil Martin, υπεύθυνο για διεθνή ανάπτυξη του Behavior Analysis Certification Board (BACB) στο Πάντειο.
 Η στενή σχέση της ΕΚΑΣ με το European Association for Behaviour Analysis (ΕΑΒΑ), ενδυναμώνεται με την έντονη συμμετοχή μεγάλων αποστολών Ελλήνων στα συνέδρια της EABA, στη Λισαβώνα το 2012, στη Στοκχόλμη το 2014 και στο επικείμενο συνέδριο στην Έννα Σικελίας. Μετά το συνέδριο της Λισαβώνας, ο Ρόμπερτ Μέλλον εκλέγεται πρόεδρος του European Association for Behaviour Analysis, το διάστημα 2013-15 και σήμερα παραμένει Past President του διοικητικού συμβουλίου ως το 2017.
Σήμερα, η Ελληνική Κοινότητα Ανάλυσης Συμπεριφοράς, έχοντας θεσμοθετηθεί ως Μ.Κ.Ο, συνεχίζει να αναπτύσσεται εκπληρώνοντας το αρχικό της όραμα για τη διάδοση μιας θετικής επιστήμης της συμπεριφοράς, η οποία θα συμβάλλει στη θεμελίωση του ανθρωπίνου δικαιώματος μιας ωφέλιμης αυτογνωσίας πειραματικής προέλευσης.

Τον Αύγουστο του 2016, η ΕΚΑΣ αναγνωρίστηκε ως National Chapter της European Association for Behaviour Analysis.